حسین آخانی، عضو هیأت علمی دانشکده‌ی علوم دانشگاه تهران با اشاره به رخ دادنِ پدیده‌ی سیل و توفان در کشور طی روزهای اخیر و تلفات انسانی و آسیب‌های مالی آن، گفت: رخداد سیل و توفان در زمره‌ی پدیده‌های کاملاً شناخته‌شده‌ی مناطقی هستند که دارای اقلیم ایرانی و تورانی هستند، اما مشکل از آن‌جایی آغاز شده که در سراسر البرز و زاگرس برای حفر معدن، تخریب محیط زیست منطقه کلید خورد، همچنین پوشش گیاهی کوهستان‌های منطقه بر اثر چرای زیاد دام نابود شد، و در شیب‌های تند منطقه برای کشاورزی و برای ساخت خانه و ویلا تخریب‌ها آغاز شد، که همه‌ی این اتفاقات به این نقطه انجامید که با بارش‌های شدید اخیر، سیل ایجاد شد و جان و مال هم‌میهنان‌مان نابود شود.
به گزارش «انتخاب خبر»، طی روزهای اخیر، بلایای طبیعی همچون سیل، خشک‌سالی، توفان و گردباد به گونه‌ای فزاینده به معضلی برای ایرانیان تبدیل شده‌اند. اما این آگاهی در جهان رو به افزایش است که حفظ محیط زیست و تعادل اکوسیستم در بسیاری موارد می‌تواند نقش مهمی در کاهش پیامدهای بلایای طبیعی داشته باشد؛ پیامدهایی که امروز متأسفانه در ایران مغفول مانده‌اند و روند تخریب‌های محیط زیست در کشور گسترش یافته و پای دولتمردان را نیز به میان کشیده است.
■ دولت ایران چاره‌ای جز توقف سیاست بتن‌گرایانه‌ی خود ندارد
در همین زمینه، یک محقق و پژوهشگر محیط زیست در گفت‌وگو با «انتخاب خبر» در خصوص پدیده‌های سیل و توفان در کشور گفت: رخداد سیل و خشک‌سالی در زمره‌ی پدیده‌های کاملاً شناخته‌شده‌ی مناطقی هستند که دارای اقلیم ایرانی و تورانی هستند.
حسین آخانی ادامه داد: گاه در تغییرات اقلیمی که با افزایش گرمای کره‌ی زمین رخ می‌دهد و همچنین پدیده‌ی «ال‌نینو»، شاهد یک‌رشته اختلالات آب‌وهوایی خواهیم بود و این، موضوع تازه‌ای نیست.
این کارشناس محیط زیست افزود: اما مشکل از آن‌جایی آغاز شد که در سراسر البرز و زاگرس برای حفر معدن، تخریب محیط زیستِ منطقه کلید خورد، همچنین پوشش گیاهی کوهستان‌های منطقه بر اثر چرای زیاد دام نابود شد، و در شیب‌های تند منطقه برای کشاورزی و ساخت خانه و ویلا تخریب‌ها آغاز شد که همه‌ی این اتفاقات منجر به این گردید که با بارش‌های شدید اخیر، سیل ایجاد شود.
وی تأکید کرد: دولت اگر می خواهد تمدن ایران بر جا بماند، چاره‌ای جز توقف سیاست‌های بتن‌گرایانه‌ی خود ندارد و دادن پول بیش‌تر به وزارت نیرو برای ساختن سد، نتیجه‌اش از وضعیت کنونی به‌تر نخواهد بود.
■ جنگل‌های ایران نابود می‌شوند
در رویدادی دیگر، بار دیگر با آغاز فصل تابستان، اخبار نابودی جنگل‌ها در آتش‌سوزی، شعله‌ور شده است. اما این تنها عامل مرگ جنگل‌ها نیست. بیماری‌ها و آفت‌هایی که به جان درختان بلوط و بسیاری دیگر از گیاهان و درختان افتاده است نیز باعث نابودی میلیون‌ها درخت در منطقه‌ی زاگرس شده و این موضوع همچنان ادامه دارد. سوء استفاده، ویرانی و ناتوانی در پیشگیری و محافظت از منابع طبیعی، داستان تازه‌ای نیست. اهمیت این موضوع اما در تأثیر این‌گونه فعالیت‌ها بر محیط زیست و درعین‌حال بر سلامت زیستی، اجتماعی و اقتصادی مردم جامعه است. همچنین، می‌دانیم که رابطه‌ی پیچیده و درهم‌تنیده‌ای میان این‌گونه فعالیت‌ها و اثرات‌شان وجود دارد. داستان جنگل‌ها و مراتع طبیعی نیز از این قاعده مستثنا نیست.
به گفته‌ی حسین آخانی، باید قانونی در کشور داشته باشیم که هر کسی جنگل‌ها و مراتع را به آتش کشید یا به هر نحوی زمینه‌ی نابودی اکوسیستم‌های طبیعی را فراهم کرد، در واقع تروریستِ منابع طبیعی به شمار رود.
عضو هیأت علمی دانشکده‌ی علوم دانشگاه تهران درباره‌ی این که آیا هجمه‌ی گسترده‌ی این رخدادها بر روی جنگل‌های کشور عمدی است یا نه، پاسخ داد: متأسفانه سال‌هاست که کل منابع طبیعی کشور شامل جنگل، معدن، خاک و آب بر اثر سوء مدیریت و ناآگاهی در حال نابودی است.
وی با بیان این که اگر امروز جنگلی خشک شده، باید علت آن را دگرگونی ساختار هیدرولوژیکی کشور دانست، افزود: به دلیل سدسازی‌های بی رویه و حفاری چاه‌های زیاد در مناطق کشور، عملاً آب‌هایی که در مناطق جنگلی وجود داشت، در حال خشک شدن است.
این محقق و پژوهشگر محیط زیست تصریح کرد: زمانی که ایران در تنش آبی قرار بگیرد، جنگل‌ها مستعد انواع بیماری‌ها می‌شوند، تأکید کرد: در این شرایط، درختان به‌آسانی در اثر آتش‌سوزی نابود می‌شوند و از میان می‌روند.
وی افزود: سیاست‌گذارانِ کشور ایران متأسفانه طی چند دهه‌ی گذشته فراموش کرده‌اند که توانمندی اکولوژیکی این سرزمین چه اندازه است و تا چه میزان اجازه دارند از این منابع استفاده کنند.
آخانی در پاسخ به این پرسش که چه راهکاری باید برای حفظ منابع طبیعی کشور در پیش گرفت، گفت: برای مقابله با آتش‌سوزیِ جنگل‌ها نخست باید فرهنگ‌سازی را در بخش‌های گوناگون پیاده کنیم، به گونه‌ای که دولت در مهدکودک‌ها، مدارس و آموزشگاه‌ها، امنیت محیط زیست را به خردسالان و نوجوانان آموزش دهد؛ که متأسفانه به دلیل آن که در نظام آموزشی ایران بودجه‌ای در این باره وجود ندارد، این فرهنگ‌سازی تاکنون انجام نگرفته است.
وی بار دیگر گفت: افزون بر این، باید قانونی در کشور وجود داشته باشد که هر کسی جنگل‌ها و مراتع را آتش زد، در واقع تروریست منابع طبیعی به شمار رود.
عضو هیأت علمی دانشکده‌ی علوم دانشگاه تهران با طرح این پرسش که «چه‌گونه افرادی صدها و حتا هزاران هکتار از زمین‌های مرتعی و جنگلی کشور را آتش می‌زنند و متأسفانه هیچ قانونِ محکمی برای مجازات آن‌ها وجود ندارد!؟»، تأکید کرد: باید این مجازات به‌طور کاملاً جدی به‌صورت طرحی دوفوریتی در مجلس تصویب شود که هر کسی در زیستگاه‌ها و منابع طبیعی کشور اقدام به آتش‌افروزی کرد، با آن فرد به عنوان تروریست منابع طبیعی برخورد شود و قانون او را مجرم بشناسد و طبق قانون محاکمه و مجازات شود.
وی سپس گفت: افزون بر این، باید یک ناوگان کارآمد اطفای حریق و آتش‌نشانیِ جنگل‌ها با همکاری دستگاه‌های گوناگون، از جمله وزارت کشور، سازمان جنگل‌ها و مراتع و سازمان حفاظت محیط زیست و دستگاه‌های انتظامی در چند نقطه از کشور مستقر شود.
این کارشناس محیط زیست با تأکید بر این که کشور به چنین مراکز مجهزی برای اطفای حریق نیاز دارد، گفت: این مراکز آتش‌نشانی در چند نقطه از زاگرس و جنگل‌های شمال و همچنین مناطق مرکزی باید به‌طور بیست‌وچهارساعته در آماده‌باش کامل باشند.
حسین آخانی همچنین به لغو تحریم‌ها اشاره کرد و گفت: با توجه به برداشته شدنِ تحریم‌ها، امکاناتی همچون واردات بالگردهای مجهز برای اطفای حریق از کشور آمریکا باید فراهم شود.
برگرفته از : entekhabkhabar.ir
گفت‌وگو و گزارش : ریحانه سجادی
ویرایش و آماده‌سازی : گروه رسانه‌ای دیرین
