پدر علم کویرشناسی ایران گفت: تا زمانی که آبها و گیاهان و جانوران عناصر تشکیلدهندهی زمین بودند، مشکلی برای این کرهی خاکی وجود نداشت، اما از مدتزمانی برابر با یکمیلیونیم دورهی تکامل زمین که انسان پا به عرصهی وجود نهاد، معضلات و گرفتاریهای کره زمین آغاز شد!
به گفتهی وی، انسان با حرص و خودخواهی با از نابود کردن پوشش گیاهی جنگلها و مراتع برای کشاورزی، زمینهساز انواع فرسایشهای بادی و آبی در سیارهی زمین شد.
پروفسور کردوانی با بیان این که فرسایش خاک امروز یکی از مهمترین گرفتاریهای سیارهی زمین است، گفت: میزان فرسایش خاک در کشور ما از همهی کشورهای جهان بیشتر است، که این یعنی فاجعه؛ چون زمانی که خاک بر اثر فرسایش از میان میرود، میلیونها سال طول میکشد که ترمیم شود و در بسیاری از مناطق بیابانی که بخش عمدهای از مملکت ما را تشکیل میدهد، خاکِ ازدسترفته هرگز دوباره بازساخته نمیشود.
وی با بیان این که بروز سیلابها یکی دیگر از عوامل نابود شدنِ پوشش گیاهی زمین است، تصریح کرد: سیل و فرسایش آبی نیز موجب از بین رفتن حجم زیادی از خاک میشود.
ـ در زابل همهی اعضای خانواده از بیم ماسههای روان نمیتوانند زیر یک سقف باشند این استاد دانشگاه، پدیدهی ریزگرد و جابهجایی ماسههای روان را از دیگر پیامدهای نابودیِ پوشش گیاهی از سوی انسان برای کشاورزی و صنعت دانست و افزود: هماکنون شماری از افراد خانواده در شهری مانند زابل باید شبها بیرونِ خانه بخوابند که مبادا صبح در اثر هجوم ماسههای روان، راه بیرون آمدن از خانه بسته شده باشد!
پروفسور کردوانی تأکید کرد: از سوی دیگر، انسان باز هم به خاطر زیادهخواهی و در راستای تولید خوراکِ بیشتر از زمین های کشاورزی، از کودهای شیمیایی فسفاته و ازته استفاده کرد، تا هم حجم فرآوردهها و هم اندازهی آنها را افزایش دهد. اما کودهای شیمیایی اگرچه به جای هندوانهی یککیلویی، هندوانهی پنجکیلویی به بار میآورند و شاخهی درختان را آنقدر پربار میکنند که برای جلوگیری از شکسته شدن آن باید از قیم استفاده کرد، اما هم موجب آلودگی منابع آب و خاک شدهاند و هم بسیاری از حشرهها و جانورانِ سودمند برای فرآوردهها را که از آفتزدگی آنها جلوگیری میکردند، نابود کردند. بعد هم بشر برای جلوگیری از آفتزدگی محصولات کشاورزی، بهکارگیریِ سمها و آفتکشهای شیمیایی را آغاز کرد که در هر مرحله با مقاومتر شدنِ آفتهاف ناچار به استفاده از انواع جدیدی از سمها شد.
ـ افزایش سرطان معده به دلیل استفاده از سموم و کودهای ازته ایت کارشناس دلسوختهی محیط زیست سپس با بیان این که استفاده از سمها و کودهای شیمیایی موجب آلوده شدنِ فرآوردههایی مانند میوه و سبزیجات و دچار شدنِ انسان به بیماریهای خطرناک میشود، اظهار داشت: در حال حاضر در استانهای شمالی کشور به دلیل استفادهی بیش از اندازه از محصولات نیتراته، آمار سرطان معده که ارتباطی مستقیم با این موضوع دارد، بسیار بالاست.
ـ بروز اختلالات ژنتیکی به گفتهی پروفسور کردوانی، با این که هماکنون زیانهای تخریب محیط زیست و آلودگی منابع برای سلامت انسان هم اثبات شده، اما باز هم بشر دست از زیادهخواهی برنداشته و با ایجاد تغییرات ژنتیکی در فرآوردهها سعی در افزایش حجم و شمار محصولات دارد، که البته ضررهای تغییر ژنتیکی در محصولات نیز امروز آشکار شده و ثابت گردیده که جانوران و انسانهایی که فرآوردههای تغییریافتهی ژنتیکی مصرف میکنند، در نسل خود یا نسلهای بعدی دچار اختلالات ژنتیکیمی شوند.
دکتر کردوانی تصریح کرد: انسان نهتنها از راه کشاورزی و نابود کردنِ جنگلها و مراتع و آلوده کردن منابع آب و خاک برای زمین معضلات بسیاری ایجاد کرده، که در شهرها نیز با از بین بردن باغهای شهری و تبدیل آنها به ویلا و آپارتمان، به شکلی دیگر موجبات نابودی این کرهی خاکی را فراهم کرده است.
این استاد دانشگاه یادآور شد: همچنین، با معدنکاری در دل کوهها، رهاسازی پسماندهای کارخانجات و فاضلاب شهری و صنعتی در رودخانهها و تالابها و استفادهی بیش از ظرفیت از خودروهای آلاینده، سدسازیهای غیراصولی در بالادستِ دریاچهها و تالابها و استفادهی بیش از اندازه از منابع آب برای نیروگاهها، انسان حتا شرایط زندگی در سیارهی زمین را برای خودش هم مشکل کرده است.
ـ چاههای آب بالادستِ هر نیروگاه، به اندازهی نیاز بیست روستا وی یکی دیگر از مشکلات زمین در ایران را بحران کمبود آب دانست و تأکید کرد: نیروگاههایی که بی برنامهریزی در نقاط گوناگون کشور ساخته شدهاند و میشوند، یکی از مهمترین عوامل هدررفت منابع آب کشور هستند؛ چرا که در بالادستِ هر نیروگاه شمار زیادی چاه، یعنی چیزی معادل نیاز آبی ۲۰ روستا حفر میشود، که همهی منابع آب را مصرف میکنند.
ـ نیاز به انتقال آب خلیج پارس به تمام استانها در آیندهی نزدیک پروفسور کردوانی با اشاره به طرح شیرین کردنِ آب خلیج پارس تصریح کرد: متأسفانه این طرح نیز بی برنامهریزی و مطالعهی دقیق و بر پایهی امکاناتی که امروز داریم، مانند نفت و گاز که در آیندهی نزدیک به پایان میرسند، پایهگذاری شده است.
پدر علم کویرشناسی ایران افزود: هماینک در این طرح، آبرسانی از خلیج پارس به ۱۳ استان در نظر گرفته شده، درحالیکه با توجه به بحران آب موجود در کشور، ظرف چند سال آینده باید آب خلیج فارس به همهی استانها منتقل شود.
ـ ضرورت بهرهگیری از نیروگاههای خورشیدی برای شیرین کردن آب خلیج پارس وی افزود: بنابراین باید برای شیرین کردن آب خلیج فارس از همین حالا به فکر نیرو گاه هایی که با استفاده از انرژی خورشید کار می کنند، باشیم چرا که تا کمتر از ۳۰ سال دیگر نفت و گازی نخواهیم داشت.
ـ دشت گرمسار سالانه دو متر فرونشست دارد کردوانی به حفر چاههای عمیق تا ۵۰۰ متر برای دستیابی به منابع آب زیرزمینی در برخی مناطق کشور اشاره کرد و گفت: پایین رفتن سطح سفرههای آب زیرزمینی موجب فرونشستِ دشتهای کشور شده است. برای نمونه، دشت گرمسار بهطور میانگین سالانه دو متر پایینتر میرود.
ـ نابود شدنِ سالانه ۶۰۰ هکتار از باغهای پستهی رفسنجان این استاد دانشگاه تأکید کرد: همچنین، در جایی مانند رفسنجان سطح سفرههای آب زیرزمینی نزدیک به ۴۰۰ متر پایین رفته، به گونهای که آبِ بیرونآوردهشده لبریز از نمک است و موجب شده که سالانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ هکتار از باغهای پستهی این شهر که روزی به طلای سبز معروف بودند، نابود شوند.
ـ فرونشست زمین در تهران بیش از ۶۰ سانتیمتر است وی با اشاره به این که چند سال پیش فرونشستِ دشتهای تهران 60 سانتیمتر اعلام شده بود، تصریح کرد: در حال حاضر اگر چه اندازهگیری دقیقی انجام نگرفته، اما مسلماً میزان فرونشست زمین در تهران بسیار بیشتر از این اندازه است.
ـ هشدار : ساختمانها فرو خواهند ریخت پروفسور کردوانی هشدار داد: فرونشستِ زمین معضلی است که پیامدهای آن در آیندهی نزدیک در شهرها دیده خواهد شد؛ چرا که اندکاندک با حفر چاههای بیشتر و عمیقتر و پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی فرونشستِ زمین در ابعاد شدیدتر نمایان میشود و برای مثال، موجب شکسته شدنِ لولههای آب و گاز، فروریختن ساختمانها، فروریختن پلها و دکلهای برق و مخابرات و بسیاری گرفتاریهای دیگر خواهد شد.
ـ وزارت نیرو و شهرداریها عامل اصلی بروز بحران آب در کشور هستند این دانشمند دلسوخته مهمترین عامل بروز بحران آب در کشور و تبعات آن، همچون پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی و فرونشستِ زمین را وزارت نیرو با فروش انشعابات چاهها و شهرداریها با فروش تراکم ساختمانیِ بیشتر و در نتیجه نیاز بیشتر به آب دانست.
برگرفته از :
mehrnews.comویرایش :
گروه رسانهای دیرین