 
مترو تا‌به‌حال این‌قدر پرحادثه نبوده
مترو در همه این سال‌ها این همه حادثه و نگرانی ایجاد نکرده بود و این شرایط، معمولا ذهن را به سمت آن احتمال همیشگی، یعنی فداکردن کیفیت و دقت به پای سرعت می‌برد. پیش‌تر در سال‌های گذشته هم مثلا در سال ٨٨ موضوع برخی حوادث در جریان تکمیل تونل توحید یا پیش از انتخابات سال
٩٢ - که قالیباف نامزد این انتخابات بود - انتقاد به سرعت کار برای تکمیل تونل نیایش، بزرگراه دو طبقه صدر و پروژه دریاچه چیتگر مطرح و به آن اعتراض شده بود؛ اما حالا در آستانه سال ٩٦ که هم سال انتخابات ریاست‌جمهوری است و هم شورای شهر و شهردار جدید قرار است انتخاب شود، شهرداری تهران تصمیم گرفته تأخیر حداقل دو ساله در دو خط طولانی ٦ و ٧ مترو تهران را تا حد زیادی جبران کند و برای رسیدن به این هدف علاوه بر تقویت جبهه‌های کاری، سرعت را هم افزایش داده تا تعداد بیشتری از ایستگاه‌ها هرچه سریع‌تر آماده شوند. به نظر می‌رسد اگر با زاویه دید سیاسی به قضیه نگاه کنیم، این شائبه محتمل‌ترین دلیل برای حوادث این روزها باشد؛ چراکه به اذعان اعضای شورای شهر تهران، شهرداری تهران از سال ٩٢ بخش زیادی از اعتبارات مترو را به ردیف‌های اعتباری دیگری ازجمله شهر آفتاب اختصاص داد تا زودتر این پروژه روی‌دست‌مانده تمام شود و آن را بفروشند.
مرگ کارگران در راه وطن
در حادثه اخیر کارگاه خط شش مترو در محله کیانشهر تهران که منجر به فوت چهار کارگر شد، موضوع اصلی ریزش آوار روی سر کارگران در داخل کارگاه مترو بود؛ اما دست‌کم تا زمان ارائه اولین گزارش‌های رسمی، اطلاعات دقیق و درستی از موضوع ارائه نمی‌شد و مسئولان شهرداری هم به تماس‌ها پاسخ نمی‌دادند. در نهایت مازیار حسینی، معاون حمل‌ونقل ترافیک شهرداری تهران که در یک نشست خبری و فوری در محل حادثه تونل مترو کیانشهر برگزار کرد، مرگ چهار نفر کارگر را تأیید کرد و مرگ آنها را در راه سازندگی میهن خود قلمداد کرد. در چنین شرایطی باید از او پرسید که چه تعداد از ٢٠هزار‌نفری که گفته می‌شود در مترو تهران در راه میهن جان‌فشانی می‌کنند، چه ایرانی و چه افغان، در داخل تونل‌های زیر زمین طناب به خودشان می‌بندند تا اگر آوار روی سرشان ریخت، دست‌کم بدنشان را از زیر آوار بیرون بکشند؟
خبرنگار «شرق» بارها با کارگران تحت اختیار پیمانکاران این خطوط در حال اجرا صحبت کرده و آنها بارها درباره نبود امنیت جانی خود و اجبار به کار برای رزق و روزی آن‌هم برای ٧٠٠ یا ٨٠٠ هزار تومان در ماه اذعان کرده‌اند؛ کارگرانی که گاه روز‌مُزد به کار گرفته می‌شوند و حتی خانواده‌هایشان نمی‌دانند آنها آن روز در کجا مشغول به کار هستند و اگر اتفاقی افتاد، کجا پیدایشان کنند! کارگرانی که برای داشتن همین حقوق محدود می‌ترسند با کسی حرف بزنند، مبادا پیمانکار و آدم‌های پیمانکاران آمارشان را برسانند و اخراج شوند. بسیاری از این اتفاقات مانند همان تونل‌های تاریک شهری شاید هیچ‌گاه تأیید نشوند؛ اما واقعیت دارند و دست‌کم همان ٢٠هزار‌نفری که معاون شهردار می‌گوید در مترو فعال هستند، می‌دانند که واقعیت دارد.
می‌خواهند مردم را به کلمه «ریزش» حساس کنند
معاون شهردار در بخش دیگری از صحبت‌های خود اعلام کرده هر حادثه‌ای برای ما پذیرفتنی نیست و معتقد نیستیم که در اجرای پروژه بی‌نقص هستیم؛ اما اتهامی که برخی مطرح می‌کنند که ما به دلیل سرعت در انجام کار، به ایمنی توجه نمی‌کنیم، درست نیست و باید بگویم که ما هیچ‌وقت سرعت را فدای ایمنی نکرده‌ایم. تونل مترو کیانشهر سه سال پیش ساخته شده بود و همین نشان می‌دهد که سرعت و عجله در کار ما وجود ندارد؛ چراکه ما سه سال قبل این تونل را حفر کرده بودیم.
حسینی گفته است که برخی سعی دارند مردم را روی برخی کلیدواژه‌ها مانند «ریزش» شرطی کنند. معاون شهردار بدون توجه به گزارش رسمی اورژانس تهران درباره حادثه ریزش مترو در کوهسار و مصدوم‌شدن یک کارگر، این خبر را کذب خواند و گفت: «دروغ هرچه بزرگ‌تر باشد، باورپذیری آن بیشتر است». این در حالی است که خبر این ریزش روی خروجی همه خبرگزاری‌ها منتشر شده است. وی در ادامه با رد هرگونه ریزش تونل و فرونشست، گفت: کارگاه زیر سازه ایمن قرار داشته و باید بگویم این حادثه از نوع حادثه کارگاهی بوده؛ چراکه زمانی که بیل مکانیکی در حال برداشتن رینگ‌ها بوده است، به‌طور ناگهان و «نادر» این رینگ‌ها مانند دومینو دچار ریزش می‌شوند. برداشتن رینگ‌ها به وسیله بیل مکانیکی عمل بسیار سختی است که بارها در عملیات ساخت مترو تجربه شده است. او درعین‌حال پای احتمال خراب‌کاری را هم وسط کشید و گفت: برخی دوستان معتقدند که شاید خراب‌کاری صورت گرفته باشد؛ چراکه این اتفاق به شکلی نادر ممکن است رخ دهد. البته ادله‌ای مبنی بر خراب‌کاری نداریم و فرض خود را به مشکل فنی و احتمال خطای انسانی می‌گذاریم. مسئولان شهرداری که در هر حادثه‌ای بالاخره راهی برای نقد دولت پیدا می‌کنند، در میانه این حادثه هم دلخور بودند. حسینی در میانه توضیحات خود به کشته‌های ناشی از تصادفات رانندگی در جاده‌ها اشاره کرد و گفت: «روزانه صدها نفر در جاده‌ها کشته یا مصدوم می‌شوند و درباره این حوادث با اورژانس تماس گرفته می‌شود؛ اما جای سؤال است که آیا این حوادث نیز مانند خبر کوهسار اطلاع‌رسانی می‌شود؟». او به‌عنوان یک مدیر فنی و اجرائی پا را فراتر گذاشته و با بیان اینکه سیاسی‌کردن قضایا به نفع هیچ‌کس نیست، گفت: «این فضایی که در حال شکل‌گیری است، نه از جناح اصلاح‌طلب و نه اصولگرا، بلکه یک جناح تندرو، مدیریت این اطلاع‌رسانی غلط و کاذب را برعهده دارد که قطعا در آن خیر و برکتی نیست».
آتش‌نشانی برای شهرداری یا برای مردم!
همه آنچه در شهر اتفاق می‌افتد، چیزی نیست که مردم و دیگر مسئولان و رسانه‌ها می‌بینند؛ به همین دلیل است که وقتی حادثه‌ای مانند ریزش سقف کارگاه یک تونل مترو اتفاق می‌افتد، علاوه بر نبود اعتماد کاملی که نسبت به اخبار و گزارش‌های منابع رسمی وجود دارد، اطلاعات و اخباری اشتباه یا ناقص هم از طریق رسانه‌ها و افراد منتشر می‌شود که حتی اگر مغرضانه و هدف‌دار نباشد، اشتباهی مؤثر است. در حوادثی که در چند ماه اخیر درباره پروژه‌های مترو تهران، آن‌هم در زیر زمین که ما دسترسی و امکانی برای دیدن آنها در آن زمان و بعد از حادثه نداریم، چنین اتفاقی رخ داد و متأسفانه این اتفاق کاملا تکراری و عادی شده که در زمان وقوع یک حادثه دلخراش و مهم، نهادهای مسئول در تلاش برای حفظ موقعیت سازمانی خود یا نهادهای بالاسری خود باشند. در‌این‌باره اخیر حادثه شهران و حادثه کیانشهر که منجر به فوت چهار کارگر و مصدومیت حداقل ١٥ نفر دیگر شد، مسئولان یک ارگان مؤثر و مسئول در حادثه مانند آتش‌نشانی، نه‌تنها در اطلاع‌رسانی گزینشی عمل کردند؛ بلکه با وجود اعلام اورژانس تهران در وقوع حادثه در کارگاه مترو کوهسار، اصرار داشتند که در این کارگاه حادثه‌ای رخ نداده است و یک کارگر بدون هیچ دلیلی مصدوم شده است؛ درحالی‌که گزارش اورژانس تهران که همان دقایق اولیه در صحنه حاضر بوده، حکایت از وقوع حادثه و نجات یک مصدوم دارد. سیدجلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی، گفته است «در کوهسار با سامانه آتش‌نشانی تماسی حاصل نشده و این به معنای این است که مشکل حادی رخ نداده است».
او در ادامه رسانه‌ها را دعوت به دقت بیشتر کرده است و گفته است باید پرسید چطور در کوچک‌ترین حوادث تهران آتش‌نشانی حضور دارد و گزارش ارائه می‌شود؛ اما چنین موردی از نظر آتش‌نشانی «مورد خاصی» نبود و این‌گونه به نظر می‌رسد که حتما باید تعداد تلفات و مصدومان و خسارات تا حد زیادی به چشم بیاید و بزرگ باشد تا از نظر این مجموعه بتوان آن را گزارش و به آن توجه کرد. به نظر می‌رسد این خلأ و اشکال در اطلاع‌رسانی و پاسخ‌گویی سازمان آتش‌نشانی که دفعه اول آن هم نیست، به وابستگی کامل این مجموعه به شهرداری تهران بر‌می‌گردد و از‌این‌رو این شائبه قوی‌تر می‌شود که مسئولان این سازمان و سخنگو قبل از ارائه هر گزارشی موضوع را به مسئولان مربوطه در شهرداری تهران اعلام کرده و کسب تکلیف می‌کنند.
چند ماه بعد یک گزارش بی‌رمق
به‌هر‌روی پس از حادثه مترو در کیانشهر و کوهسار هم مثل همه حوادث تلخ این سال‌ها، چند کمیته و گروه برای بررسی ماجرا تشکیل شدند و واکنش‌های اعضای شورای شهر تهران ازجمله مهدی چمران، رئیس شورا، جدی بود و دستور اکید برای رسیدگی و علت‌یابی داده شد. شهردار تهران هم کمیته‌ای را برای بررسی موضوع تشکیل داده و احتمالا در جلسه بعدی شورای شهر تهران اعضای شورا در صحن علنی چند تذکر جدی می‌دهند و نماینده شهردار پاسخ‌هایی قانع‌کننده می‌دهد. در‌این‌باره هم احتمالا مانند حادثه شهران که چهار ماه بعد گزارش نتایج عملکرد دستگاه‌ها و تخلفات‌شان اعلام شد، چند ماه بعد گزارشی ارائه می‌شود و بعد هم همه چیز فراموش می‌شود؛ جز داغی که بر دل خانواده آن کارگران باقی مانده است.
برگرفته از : صفحه‌ی ۱۷ روزنامه‌ی «شرق»ـ شنبه، ۲۰ شهریور ۱۳۹۵
|
|
